Druch Henryk Siegmund

lat 84

od urodzenia Wojnowiczanin

 

Wspomnienia o Wojnowickiej Straży Pożarnej

 

Na wstępie chciałbym nawiązać do tego w czym straż pożarna jest zakotwiczona w ideii religijno- społecznej i brzmi „Bogu na chwałę- bliżniemu na ratunek”, a od zarania ludzkości,żywioł pożaru i powodzi wciąż daje o sobie znać.W miarę postępu cywilizacyjnego i technicznego udoskonala środki do walki z tymi żywiołami począwszy od wiadra i siekiery a dziś motopompy oraz specjalistyczne samochody wyposażone w wysokiej klasy sprzętem. Równocześnie z postępem technicznym wzrosły również więzy społeczne,jezeli w poprzednich pokoleniach zarządca stanowił o tym kto musi być strażakiem to nastąpiła zasadnicza zmiana w świadomości społecznej „Freiwilige Feuerwehr”.

Jezeli zajrzymy na podwórko naszej Wojnowickiej Straży Pożarnej w nowym układzie, to jest to 1909 rok.Nie da się pominąc tego ,że był to rok przed I wojną swiatową kryzys gospodarczy duże bezrobocie sprzyjało temu ,że duża część mężczyzn zgłaszała się na ochotnika do” Freiwilige Feuerwehr”.W tym czasie był wydany Statut  gdzie członek zobowiązany był przestrzegać prawa i obowiązki strażaka.

Z pośród wielu ówczesnych członków wyróżniającą się osobowoscią był Franciszek Kołodziej, który wzbogacił organizację o sprzęt p-poż jak i dbał o dyscyplinę członków tej organizacji.

Od tego czasu można powiedzieć dawne Freiwilige Feuerwehr należała do wiodących organizacji naszej wsi.

Niestety ten stan chwały trwał tylko do 1945roku. Jak tutaj nie nawiązać do tragedii lat wojny 1939-45 jak i wszczęciu zmiany granic panstwa.Wraz z tymi zmianami niszczono nie tylko mienie strażackie,ale wszystkie napisy w języku niemieckim nawet napisy na nagrobkach a używanie języka niemieckiego zwłaszcza przez starszych mieszkańców Wojnowic było karane. Taki stan żeczy trwał około 3-4 lata.Wmiarę upływu czasu Wojnowiczanie powoli zaczęli powracać do tradycji strażackich dla przykładu Franciszka Kołodzieja albo Wincenta Niedzballa „Masik”,którzy pomimo podeszłego wieku prezesowali naszej OSP .Dla nastepnego pokolenia strażaków Wojnowic wspomnienia zostawił prezes OSP Wincenty Niedzballa,który wprawdzie nie był wielkim mówcą ,nie wydawał wzorowych komend strażakom ale miał to coś w przekazie ideii strażackiej tak ważnej by następni druchowie byli kontynuatorami tego jakże ważnego hasła „BOGU NA CHWAŁĘ -BLIZNIEMU NA RATUNEK”

Dziś widoczne i odczuwalne są owoce jego, i innych  zarządów OSP przejawiające się  w aktywności strażackiej w życiu społecznym wsi,którą to jego następcy wzbogacają w sensie materialnym jak i duchowym.

 

Wojnowice 30 sierpnia 2016r

Druch senior Henryk Siegmund

 

 

   Historia sztandaru OSP Wojnowice na przestrzeni 107 lat

 

Sztandar z rąk starych strażaków- honorowych ,w osobach: Alojzy Szczepanek , Leo Lazar,Alojzy Rostek i Wincenty Niedzbała odbierali strażacy młodszego pokolenia w osobach:
Alfons Labud ,Hubert Wieczorek ,Henryk Niedzbała,Ryszard Kapinos oraz Alojzy Gawlica.
Na sztandarze strażackim z1969 roku została wyszyta data powstania Ochotniczej Staży Pożarnej w Wojnowicach, w 1909 roku .
Szata graficzna tego sztandaru przetrwała do1999.
Na jubileusz-90lecia istnienia Straży w Wojnowicach postanowiono go odrestaurować. Pracy tej podjęli się: Maria i Karol Szczepanek z Wojnowic. Uszyto nowe płótno, czerwono – zielone a symbole św. Floriana ze starego przeniesiono na nowe płótna dodając trzy daty:
 
1909-data powstania straży
 
1969-data zafundowania drugiego sztandaru (pierwszy został zarekwirowany przez władze
do Nysy- kościół garnizonowy-dalsze losy nieznane)
 
1999-data odnowienia i renowacji.
 
Państwo Szczepanek było sponsorami i zarazem wykonawcami tych prac renowacyjnych.
Sztandar strażacki w tej wersji jest w naszej jednostce do dnia dzisiejszego (2016r). Przechowywany jest on w remizie strażackiej i używany do udziału w ważnych uroczystościach strażackich, kościelnych i wiejskich.

 

Na powyższym zdjęciu widoczna jest stara szata sztandaru 

Sztandar w nowej szacie
 

 

Opracował: druh Konrad Badziura

 

Wojnowice sierpień 2016

 

Historia OSP

Szanowni goście, drodzy przyjaciele - druhowie strażacy Obchodzimy dzisiaj 100 urodziny naszej ochotniczej straży, która to w roku 1909 uzyskała oficjalny i urzędowy status prawny - Ochotniczej Straży Pożarnej w Wojnowicach, mając swoje duchowe umocnienie w ldei - „Bogu na chwałę, bliźniemu ku pomocy ”. Każdy jubileusz, a ten w szczególności, skłania nas do refleksji do trzech pokoleń wstecz unaoczniając nam grom zachodzących przemian społecznych. Założycielami naszej straży byli: ówczesny sołtys wsi Wojnowice - Johann Zacharzowski, który został pierwszym Prezesem straży, restaurator (właściciel gospody) - Johan Kutschera, którego wybrano komendantem. Na funkcję skarbnika wybrano Johanna Niedzballa. Sekretarzem został Johann Jordan, natomiast gospodarzem - Johann Ottlik. Godne podkreślenia jest fakt, że straż w Wojnowicach należała do jednych z pierwszych powstałych straży na terenie naszej gminy i powiatu. Pierwsza wzmianka o udziale strażaków z Wojnowic z sikawką przy gaszeniu pożaru w Żerdzinach pojawiła się w niemieckojęzycznej gazecie głubczycko - raciborskiej z 10 kwietnia 1884 r. Druga wzmianka o udziale straży z Wojnowic pojawiła się przy okazji gaszenia aż dwóch pożarów we wsi Wojnowice 20 i 26 lipca 1901 roku. Spłonęła Wtedy stodoła gospodarza ~ Emanuela Wyszkoni oraz budynki folwarczne i stodoła właściciela Heinricha Von Banck. Następna wzmianka o straży w Wojnowicach pojawiła się w gazecie morawskiej z dnia 7 października 1905 roku przy okazji gaszenia pożaru w Samborowicach (Szamarzowice). Jeszcze jedna wzmianka o straży w Wojnowicach pojawiła się przy gaszeniu pożaru w Bojanowie 27 Września 1907, kiedy to ofiarą żywiołu padła chałupa i stodoła kowala Walentego Solicha. W akcji gaszenia, oprócz strażaków z Wojnowic, brali udział strażacy z Bojanowa, Borucina, Krzanowic i Bieńkowic. Oficialną datę założenia straży w Wojnowicach postanowiono uznać z chwilą prawnego i urzędowego zatwierdzenia statutu tej jednostki straży W roku 1909. Członkiem straży mógł być każdy W Wieku 18 - 50 lat, kto przeszedł przeszkolenie i zapoznał się z treścią statutu w zakresie obowiązków członka. Na samym początku w straży w Wojnowicach było 20 członków. Już trzy lata później przystąpiono do budowy małej strażnicy, w miejscu obok dzisiejszego budynku. Dwa lata później tj. w 1914 roku zakupiono sikawkę konną, która do dnia dzisiejszego jest w naszej jednostce straży, dziś już jako obiekt muzealny, ale ciągle sprawny i gotowy do gaszenia pożarów.
Dalszą dynamikę rozwojową w straży wprowadza nowy komendant - Franciszek Kołodziej, kładąc duży nacisk na dyscyplinę i sprawność fizyczną, tak bardzo potrzebną w działaniu praktycznym. Równolegle ze staraniami o sprzęt przeciwpożarowy, strażacy fundują sobie w 1921 roku sztandar poświęcony św. Florianowi, patronowi strażaków. Wyznaczony zostaje stały skład pocztu sztandarowego w osobach : Alojzy Szczepanek, Georg Grygarczyk i Leo Lazar. W roku 1927 straż w Wojnowicach dostaje motopompę marki „Fischer”, która służy w straży do 1936 roku. Jako jednostka straży wyróżniająca się w działaniach operacyjnych, otrzymujemy nową, ulepszoną technicznie motopompę, przekazując poprzednią do jednostki straży w Sudole. Ze względu na wciąż zwiększającą się ilość sprzętu i wyposażenia strażackiego, Gmina postanawia w 1934 roku wybudować obok starej remizy nową, dwu boksową oraz drewnianą wieżę do suszenia węży. Dwa lata później tj. w roku 1936 zostały wybudowane we wsi trzy zbiorniki Wodne o pojemności 50 m3 wody każdy.
Niestety w tym momencie kończy się pierwszy rozdział wzmożonej aktywności straży pożarnej w Wojnowicach, ponieważ zbliżył się rok 1939, a z nim pobór strażaków na II wojnę światową. Wtedy straż zamilkła na dobre 10 lat. Lata 1939 - 1945, to nadciągające wciąż wiadomości o poległych członkach straży i ogromnych wojennych zniszczeniach. Następne lata 1945 - 1948, nazywane oficjalnie latami przemian społeczno - politycznych, na naszych ziemiach dokonały wśród mieszkańców wsi, a tym samym strażaków, wielkiego spustoszenia moralnego i psychicznego. Sprzęt przeciwpożarowy został zdemolowany i zniszczony, budynek remizy strażackiej uszkodzony, a powracających z wojny strażaków pod różnymi pozorami nie dopuszczono do pracy w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. Wprowadzono straż pożarną przymusową, a jej różnorodne formy ćwiczeń, w wyniku których szykany i kary nie zdołały przełamać społecznej dezaprobaty do tego rodzaju praktyk. Taki stan uległ dopiero zmianie w roku 1949, kiedy to umożliwiono starszym strażakom kontynuować pierwotne praktyki ćwiczeń i działań przeciwpożarowych. Z własnej inicjatywy przystąpili do naprawy i remontu podstawowego sprzętu przeciwpożarowego. Sikawkę konną, która została po wojnie wrzucona do rzeki Cyny, generalnie wyremontowano i odnowiono. Odnaleziono także w Czechach, we wsi Koberzyce, motopompę spalinową, lecz nie udało się jej już sprowadzić z powrotem do Wojnowic. Została bezpowrotnie utracona przez naszą jednostkę straży. Wyremontowano także budynek remizy strażackiej oraz sprzęt niezbędny do działań gaśniczych. Z okazji Jubileuszu 40 - lecia Straży Pożarnej w Wojnowicach W roku 1949 zorganizowano festyn strażacki, podczas którego zaprezentowano odnowioną sikawkę konną. Sikawkę tę wyremontowali komendant straży - Franz Kołodziej i jego zięć - Jerzy Morawietz. Ten jubileusz naszej straży stał się zarazem początkiem drugiego rozdziału w historii działalności straży pożarnej w Wojnowicach. Do władz straży wybrano nowe pokolenie strażaków. Komendantem wybrano druha - Alojzego Lodzik, który razem z innymi strażakami reaktywował autentyczną drużynę strażacka, która odnosiła w zawodach i ćwiczeniach wiele sukcesów. Do roku 1960 jedyną sikawką i zarazem motopompą była nasza sikawka w zaprzęgu konnym. W roku 1961 nasza straż otrzymała motopompę M8/P03 oraz używany samochód wojskowy typu - „Jeep”, który został W roku 1970 wymieniony na używany samochód marki ,,Lublin”. Kierowcą obydwu tych pojazdów był strażak - Henryk Benesz.  Komendantami W tych latach byli: Rudolf Niedzbała, a po nim Henryk Grygarczyk. Prezesami zaś: Karol Lokaj i Alojzy Sczepanek.
W dekadzie lat sześćdziesiątych weterani straży przypomnieli o ufundowaniu sztandaru strażackiego, takiego samego jak został utracony przez zawieruchę wojenną. Zrodziła się idea fundacji sztandaru, do powstania której bardzo aktywnie włączyli się nie tylko członkowie straży, ale i mieszkańcy naszej wsi. I tak na obchodzony Jubileusz 60 - lecia istnienia straży w roku 1969 nastąpiło poświęcenie nowego sztandaru i oficjalne przekazanie go młodszej generacji strażaków. Jednostka straży w Wojnowicach oprócz posiadanego sprzętu i wyposażenia otrzymała sztandar św. Floriana, jako symbol integrujący wszystkich członków straży. Do działalności straży w tych czasach włączono również prace o znaczeniu gospodarczym. I tak w 1970 roku strażacy z naszej jednostki utwardzili w czynie społecznym plac przed remizą strażacką. Do roku 1981 prezesował naszej straży jeden z najbardziej zawziętych i oddanych Weteranów - dh. Wincenty Niedzballa. Jego zastępcą został wybrany dh. Ryszard Kapinos. Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej został wybrany dh. Henryk Siegmund, który pełnił tą funkcję przez wiele lat. Działalność straży po zmianie Zarządu została zachowana, jednak największą przeszkodą tamtych lat stawała się szczupłość zaplecza gospodarczego remizy i jej zły stan techniczny. Na pierwszym miejscu w tym czasie postawiono potrzebę budowy nowej remizy strażackiej wraz z zapleczem socjalnym. Nowa remiza miała nie tylko służyć strażakom, ale mieszkańcom wsi. Inicjatywę budowy i starania Zarządu jednostki OSP poparły ówczesne władze Urzędu Gminy w Krzanowicach, spełniając tym samym długoletnie nadzieje strażaków.
W 1985 roku ówczesny wójt gminy - Jerzy Wallek postawił nam warunek: 30% udziału w wartości inwestycji to obciążenie straży, reszta tj. 70% zostaje pokryta z budżetu gminy. Zarząd straży postawione warunki przyjął i budowa ruszyła. Płymiość prac była dobra dzięki dużemu zaangażowaniu wójta gminy Jerzego Wallek, a także członków Zarządu. W lipcu 1988 roku nastąpiło uroczyste poświęcenie i oddanie do użytku tego obiektu remizy, który do dnia dzisiejszego służy strażakom oraz wszystkim mieszkańcom wsi. Z tego miejsca składamy serdeczne podziękowania wszystkim, którzy się w tą budowę zaangażowali, w szczególności Panu Wallkowi, byłemu prezesowi straży - Ryszardowi Kapinos, Panu Henrykowi Siegmund oraz za ciągły nadzór przy budowie, nieżyjącemu już Hubertowi Wieczorek. Składamy także podziękowania wszystkim członkom jednostki straży OSP Wojnowice oraz wszystkim mieszkańcom naszej wsi, za udział i pomoc w wykonywaniu nieodpłatnej pracy na rzecz naszej organizacji strażackiej. Równolegle z otwarciem i oddaniem do użytku budynku straży pożarnej,Komenda Powiatowa Straży Pożarnej w Raciborzu przekazała nam używany samochód marki ,,ŻUK”. W lutym 1991 roku nastąpiła zmiana Zarządu naszej straży. Członkowie, którzy dziś należą do weteranów tej straży, przekazali pałeczkę zarządzania młodszej generacji strażaków. Wybrano mowy Zarząd OSP Wojnowice w następującym
składzie:
Prezes - Konrad Badziura
Naczelnik - Adolf Wycisk od 1983 r.
Skarbik - Bernard Kupka
Sekretarz - Oskar Siegmund
Zastępcami komendanta wybrano: Krystian Niedzbała
Gerard Wieczorek
 
Kierowcą samochodu strażackiego został Bernard Kramarczyk Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej wybrano dh. Henryka Siegmund Od momentu wyboru nowego Zarządu jednostki OSP Wojnowice, rozpoczyna się trzeci etap odpowiedzialności za losy naszej straży. Który trwa do dziś. W maju 1995 roku otrzymaliśmy w ramach wymiany używany samochód pożarniczy marki „STAR - 266” z jednostki OSP Bojanów. Efekt pracy i zaangażowania się członków naszej straży został uwidoczniony podczas powodzi w 1996 roku oraz największej powodzi, zwanej „powodzią stulecia” W lipcu 1997 roku. Tu strażacy wykazali się swoim fachowym wyszkoleniem i ofiamością w ratowaniu mienia bliźnich.
Na Jubileusz 90 - lecia istnienia naszej straży pożarnej, Zarząd OSP Wojnowice dał do renowacji i odnowienia sztandar jednostki, który także dzisiaj ozdabia udziałem naszą uroczystość. Odnowienia sztandaru podjęła się i wykonała żona strażaka - Pani Maria Sczepanek. Jubileusz 90 - lecia świętowano dwa dni, tj. 10 i 11 lipca 1999 roku w namiocie na wojnowickim boisku. Następne lata przebiegały na remontach, zakupach nowego sprzętu i wyposażenia strażackiego, a także na ciągłych szkoleniach i ćwiczeniach. Dzięki Radzie Miejskiej w Krzanowicach i osobistemu zaangażowaniu Burmistrza Gminy - Pana Manfreda Abrahamczyk, został zakupiony i sprowadzony z Niemiec używany samochód marki Magirus - Deutz, który jest w naszej jednostce do dnia dzisiejszego. W styczniu 2006 roku wybrano nowy Zarząd jednostki OSP Wojnowice:
Prezes - dh. Alfred Kramarczyk oraz Jan Grabowski
Naczemik _ dh. Adam stróż Witold Warzecha
Skarbik - dh. Andrzej Kapinos
Sekretarz - dh. Oskar Siegmund
Kierowca samochodu pożarniczego - Krystian Janosz
Obecny Zarząd jednostki OSP Wojnowice jest siedmioosobowy.
Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej jest dh. Bernard Kupka. Nowy Zarząd straży
 
bardzo aktywnie działa nie tylko na polu operacyjno - technicznym, wyposażenia osobistego strażaków, ale także na polu działalności kulturalnej. Niezapomniane pozostaną Gmimie Zawody Sportowo - Pożarnicze zorganizowane przez naszą jednostkę straży w 2008 oraz przy dużym poparciu władz Gminy i organizacji działających na terenie naszej wioski. Obecnie obchodzony Jubileusz 100 - lecia istnienia jednostki straży w Wojnowicach jest efektem wielu prac i poczynań obecnego Zarządu i wszystkich członków jednostki OSP Wojnowice. Są one dzisiaj ewidentnym przykładem naszego strażackiego działania dla dobra ludzi tej wsi, ich mienia i bezpieczeństwa. Przy okazji dzisiejszego Jubileuszu nie możemy zaponmieć o naszych poprzednikach, bez których by tego dzisiejszego Jubileuszu nie było. „Cześć ich pamięci”
 
Dziękuję
Historię straży pożarnej w Wojnowicach
napisał jej członek - dh. Konrad Badziura.
Wojnowice, 21 czerwca 2009 roku

 

Prezesi w jednostce Straży Pożarnej w Wojnowicach

         na przestrzeni 107 lat istnienia 1909- 2016

 

  1. Johan Zacharzowski   1909-1924

  2. Alojzy Szczepanek      1949-1959

  3. Karol Lokaj                  1960-1966

  4. Rudolf Niedzbała         cały  1967

  5. Franciszek Badziura    1968-1969

  6. Jerzy Morawiec            1970-1971

  7. Wincenty Niedzballa     1971-1981

  8. Ryszard Kapinos          1982-1990

  9. Konrad Badziura           1991-2006 i 1996-2011w ZG OSP Krzanowice

  10. Alfred Kramarczyk         2006-2015

  11. Oskar Siegmund           2016-obecnie

     

 

 

 

     Komendanci i Naczelnicy Straży Pożarnej w Wojnowicach

              na przestrzeni 107 lat istnienia

 

  1. Johann Kutschera    1909-1918

  2. Franc Kołodziej        1918-1945

  3. Alfons Cieślik           1933-1945 (Komendant Rejonowy)

  4. Alojzy Lodzik            1949-1960

  5. Rudolf Niedzbała      1960-1966

  6. Henryk Grygarczyk   1966-1972

  7. Bernard Badziura      1972-1977

  8. Jerzy Krajczy             1978-1980

  9. Franciszek Kubina     1980-1983

  10. Adolf Wycisk              1983-1996

  11. Krystian Janosz         1996-1999

  12. Adolf wycisk               1999-2006

  13. Adam Stróż                2006 do dzisiaj (od 2011 do17. 04. 2016 Prezes ZG OSP Krzanowice)

 

 

    Komendanci Straży Pożarnej

      przy Zakładzie PGR Wojnowice

 

  1. Maksymilian Szmańta 1949-1963

  2. Alojzy Benesz 1963-1979 ( do rozwiązania)

 

     Kierowcy samochodów pożarniczych

           w OSP Wojnowice

 

  1. Henryk Benesz 1964-1983

  2. Alfred Kramarczyk 1983-1988

  3. Bernard Kramarczyk 1988-2002

  4. Janusz Wycisk 2002-2004

  5. Krystian Janosz 2004-2011

  6. Mateusz Kramarczyk 2011- do dzisiaj